GASTSTAD/-REGIO

Den Haag
De Haag is de dichtstbebouwde stad van Nederland. Dat stelt de Hofstad tot grote uitdagingen rond het huisvesten van productieve bedrijvigheid binnen haar gemeentegrenzen. De meeste werkgelegenheid in de stad wordt geboden door de overheid en internationale organisaties. Grote werkgevers uit deze sector zijn onder andere de gemeente Den Haag en de ministeries van Defensie, Justitie, VROM, Buitenlandse Zaken, Binnenlandse Zaken en Verkeer en Waterstaat. Maar ook kleinschalige industrie en groothandel maken een met 10 procent een relatief groot deel van de werkgelegenheid voor hun rekening. Deze waardevolle bedrijven vragen daar bovenop relatief veel ruimte. In haar urgentiebrief uit maart 2022 benadrukte de Haagse wethouder Saskia Bruines niet het woningtekort, maar het tekort aan bedrijfsruimte. Via Starterspanden Den Haag C.V. voorziet de stad nu al deels in een oplossing voor het ruimtetekort, onder met het gestapeld fabrieksgebouw The New Farm. Andere belangrijke sectoren in de stad zijn de zakelijke dienstverlening (19 procent) werkgelegenheid, de gezondheidszorg 14 procent), de vrijetijdseconomie (10 procent) en de TMT (technologie, Media en Telecom)-sector (eveneens 10 procent)

 Rotterdam
De tweede stad van Nederland Rotterdam had decennialang de grootste have van de wereld, totdat Shanghai die positie in 2004 overnam. De positie van Rotterdam ten opzichte van concurrenten Antwerpen en Hamburg als ‘Gateway to Europe’ bleef echter ruimschoots onaangetast. Omdat in bestaande haven- en industrie geen plaats meer was voor grootschalige activiteiten werd de Tweede Maasvlakte ontwikkeld zodat de haven zich door kon ontwikkelen.

Op 22 mei 2013 werd de Tweede Maasvlakte officieel in gebruik genomen, waarmee 2.000 ha havenbekken werd toegevoegd tot een totaal van 12.500 ha. Naast het havenindustrieel complex kent Rotterdam vele bedrijventerreinen. Maar die bedrijventerreinen en ander stedelijke bedrijfsruimte staan door het relatieve succes van de Maasstad als woonstad onder druk. De Rotterdamse gemeenteraad fiatteerde afgelopen november het ‘collegetarget bedrijfsruimte’. Met dat collegetarget bedrijfsruimte zet het Rotterdamse stadsbestuur niet alleen een harde rem op de verdere teruggang van het volume (BVO) ruimte voor werken, maar stuurt tevens aan op de plaatsing van het juiste bedrijf op de juiste plek.

 Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH)
De Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) beslaat een gebied van 21 gemeenten en die samen ruim 2,4 miljoen inwoners tellen. De Gemeenschappelijke Regeling MRDH werd op 11 november 2014 ingesteld en was aanvankelijk vooral een vervoersautoriteit. Inmiddels neemt de MRDH ook coördinerende taken op zich rond economische samenwerking en samenwerking op het gebied van werklocaties. Zo heeft de MRDH een eigen Strategie Bedrijventerreinen 2023-2030. Die strategie is een regionale visie op de opgaven van bedrijventerreinen met daaronder een bundeling afspraken tussen gemeenten onderling. Ook verkent de MRDH hoe uitvoering en invulling kan worden gegeven aan een selectief vestigingsbeleid. In lijn met de doelstellingen uit het Rotterdamse collegetarget is ‘het juiste bedrijf op de juiste plek’ een van de prominente doelstellingen, en daarmee samenhangend het beter benutten van bestaande bedrijventerreinen. De MRDH spreekt van een investeringsbehoefte voor beter benutten van bestaande bedrijventerreinen tot en met 2030 van naar schatting 250 miljoen euro; van ‘alle betrokken partijen’, aldus de Strategie Bedrijventerreinen 2023-2030.

 Provincie Zuid-Holland
Als érgens ruimteclaims samenkomen, dan is het wel in Zuid-Holland. Het is de  dichtst bevolkte provincie van Nederland, waar bijna een kwart van het bruto nationaal product (bnp) wordt verdiend. Maar in deze bedrijvige provincie is nieuwe fysieke ruimte voor economische activiteiten zeer beperkt aanwezig. Bestaande bedrijventerreinen krijgen of moeten deels een woonfunctie krijgen.  In de zogenaamde Verstedelijkingsstrategie Zuid-Holland 2021-2040 hanteert Gedeputeerde Staten (GS) de term ‘structuurversterkende verstedelijking’. Het gaat het daarbij om verstedelijking met naast woningbouw ruimte voor werken en andere voorzieningen. Om een strategie te maken op alle zeshonderd bedrijventerreinen in Zuid-Holland hanteert de provincie een bedrijventerreinbeleid langs drie lijnen: sturen op balans tussen vraag en aanbod in regio’s, zowel kwantitatief als kwalitatief, op betere benutting van bestaande bedrijventerreinen en op verduurzaming bij de transities.

Achter de drie beleidslijnen schuilt een aantal instrumenten die in sommige gevallen meer faciliterend zijn. Zo maakt de provincie ramingen en vraagt op basis daarvan aan gemeenten om regionale bedrijventerreinenvisies te schrijven. In andere gevallen zijn de instrumenten dwingender en voorschrijvend. Te denken valt aan een soort instructieregel, waarmee de provincie bedrijventerreinen van strategisch belang kan aanwijzen waar niet aan geknabbeld mag worden, en geen maximale maar een minimale milieucategorie wordt gehanteerd zodra nieuwe bedrijven zich willen vestigen.

PARTNERS BT EVENT 2023